ศูนย์วิจัยกสิกรไทย เผยปี 2569 คาดว่ารายได้ธุรกิจสนามบินจะอยู่ที่ 87,200 ล้านบาทหรือขยายตัว 13.4% กลับมาขยายตัว โดยมีปัจจัยสนับสนุนสำคัญมาจาก 1.การปรับเพิ่มค่าบริการผู้โดยสารขาออก (Passenger ServiceCharge: PSC) สนามบินสำหรับเที่ยวบินระหว่างประเทศ 2.จำนวนผู้โดยสารที่คาดว่าจะอยู่ที่ประมาณ 153 ล้านคน เพิ่มขึ้น 3.5% และ 3.แผนเที่ยวบินจากสายการบินระหว่างประเทศมาไทยในช่วงไตรมาสแรกของปี 2569 ยังสะท้อนภาพบวก
แต่มองไปข้างหน้า ธุรกิจสนามบินในไทยเผชิญความท้าทายสูงจากความเสี่ยงที่จำนวนผู้โดยสารและแผนเที่ยวบินของสายการบินอาจลดลงกว่าที่ประเมินจากทิศทางเศรษฐกิจทั้งในและต่างประเทศชะลอตัวและปัญหาภูมิรัฐศาสตร์การเมืองระหว่างประเทศที่มีผลต่อการเดินทางระหว่างประเทศซึ่งจะมีผลต่อรายได้ที่เกี่ยวกับกิจการการบินและผลต่อเนื่องถึงรายได้ที่ไม่เกี่ยวกับกิจการการบินในส่วนของสัมปทานก็อาจได้รับผลกระทบจากส่วนแบ่งรายได้ที่ลดลง
ในปี 2569 แนวโน้มภาพรวมของธุรกิจสนามบินในไทยน่าจะปรับตัวดีขึ้น โดยรายได้ของธุรกิจสนามบินคาดว่าจะอยู่ที่ 87,200 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 13.4% จากที่คาดว่าจะหดตัว 4.6% ในปี 2568 (ปรับประมาณการ) โดยได้รับปัจจัยบวกจากรายได้เกี่ยวกับกิจการการบิน (Aeronautical Revenue) ที่เพิ่มขึ้น แต่ในส่วนรายได้ที่ไม่เกี่ยวกับกิจการการบิน (Non-Aeronautical Revenue) ในสนามบินหลักยังมีความไม่แน่นอนสูง
ทั้งนี้ รายได้ของธุรกิจสนามบิน แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ
กลุ่มที่ 1 รายได้เกี่ยวกับกิจการการบิน อาทิค่าบริการผู้โดยสารขาออกเส้นทางระหว่างประเทศและภายในประเทศ (Passenger Service Charge: PSC) และค่าบริการสนามบิน
กลุ่มที่ 2 รายได้ที่ไม่เกี่ยวกับกิจการการบิน อาทิ ค่าเช่าพื้นที่ รายได้จากสัมปทาน และค่าบริการอื่นๆ เช่น ค่าสาธารณูปโภค ค่าบริการเคาน์เตอร์เช็คอินและบริการภายในสนามบิน เป็นต้น
โดยสัดส่วนโครงสร้างรายได้ขึ้นอยู่กับขนาดของสนามบิน กรณีสนามบินขนาดเล็ก รายได้ส่วนใหญ่ หรือมากกว่า 80% มาจากรายได้เกี่ยวกับกิจการการบิน ขณะที่ หากเป็นสนามบินขนาดใหญ่ รายได้ของทั้ง 2 กลุ่มจะมีสัดส่วนใกล้เคียงกัน
สำหรับแนวโน้มการเติบโตของรายได้ธุรกิจสนามบินของแต่ละกลุ่มจะเป็นดังนี้
1. รายได้เกี่ยวกับกิจการการบิน น่าจะเติบโตต่อเนื่องในปี 2569 โดยมีปัจจัยสนับสนุนดังนี้
1.1 การปรับขึ้นค่าบริการผู้โดยสารขาออกเส้นทางระหว่างประเทศและภายในประเทศ (Passenger Service Charge: PSC) ช่วยหนุนรายได้เติบโต โดยเมื่อวันที่ 3 ธันวาคม 2568 คณะกรรมการการบินพลเรือน (กบร.) ได้อนุมัติการปรับขึ้นอัตราค่าบริการผู้โดยสารขาออกระหว่างประเทศ(Passenger Service Charge: PSC)
สำหรับเที่ยวบินระหว่างประเทศสนามบินหลัก 6 แห่ง ได้แก่ สนามบินสุวรรณภูมิ สนามบินดอนเมือง สนามบินเชียงใหม่ สนามบินแม่ฟ้าหลวง สนามบินภูเก็ต และสนามบินหาดใหญ่ ซึ่งจะทำให้ค่าบริการเส้นทางระหว่างประเทศเพิ่มเป็น 1,120 บาทต่อคน จากเดิมที่ 730 บาทต่อคน หรือเพิ่มขึ้น 53% ขณะที่ คาดว่าจะเริ่มมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 เมษายน 2569 ซึ่งจะช่วยหนุนรายได้ของธุรกิจสนามบินกลับมาเติบโต
นอกจากนี้ ในปี 2568 สนามบินภูมิภาค 6 แห่งได้มีการปรับขึ้นค่าบริการผู้โดยสารขาออกเส้นทางระหว่างประเทศและภายในประเทศ ได้แก่ สนามบินกระบี่ สนามบินสุราษฎร์ธานี สนามบินอุบลราชธานี สนามบินขอนแก่น สนามบินนครศรีธรรมราชและสนามบินพิษณุโลก ผู้โดยสารขาออกจะต้องจ่ายค่าบริการเพิ่มขึ้น 25 บาท (ผู้โดยสารเส้นทางภายในประเทศปรับขึ้นค่าบริการจาก 50 บาท เป็น 75 บาทต่อคน และผู้โดยสารเส้นทางระหว่างประเทศปรับขึ้นค่าบริการจาก 400 บาท เป็น 425 บาทต่อคน) โดยเรียกเก็บจากผู้โดยสารเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2568 ที่ผ่านมา
1.2 ปริมาณผู้โดยสารที่ใช้สนามบิน (รวมชาวไทยและต่างชาติที่เดินทางในประเทศและระหว่างประเทศ) เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง โดยในปี 2569 คาดว่าจะอยู่ที่ประมาณ 153 ล้านคน โต 3.5% จากปี 2568 ที่โต 5.1% ซึ่งการเดินทางระหว่างประเทศคิดเป็นสัดส่วนประมาณ 55% ของปริมาณผู้ใช้สนามบินทั้งหมด (รวมชาวไทยและต่างชาติที่เดินทางในประเทศและระหว่างประเทศ)
โดยการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้โดยสารที่ใช้สนามบินในไทยได้รับปัจจัยบวก จากการเดินทางท่องเที่ยวระหว่างประเทศและในประเทศของชาวไทย รวมถึงนักท่องเที่ยวต่างชาติที่น่าจะกลับมาเติบโต โดยในปี 2569 จำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติเที่ยวไทยจะอยู่ที่ประมาณ 34.1 ล้านคน โตที่ 2 4% จากที่คาดว่าจะหดตัวประมาณ 7% ในปี 2568 ซึ่งตลาดได้รับปัจจัยบวกจากการฟื้นตัวของตลาดนักท่องเที่ยวระยะใกล้อย่างนักท่องเที่ยวจากจีน มาเลเซีย เกาหลีใต้ และนักท่องเที่ยวจากภูมิภาคยุโรปก็น่าจะยังเติบโตดี
1.3 แนวโน้มปริมาณเที่ยวบินระหว่างประเทศจากหลายประเทศมาไทยเพิ่มขึ้น ในช่วงไตรมาส 1 ของปี 2569 ภาพรวมแผนการบินของสายการบินจากประเทศต่างๆ มาไทยเพิ่มขึ้น 0.4% เมื่อเทียบกับไตรมาส 1 ของปี 2568 หรือมีจำนวนเที่ยวบิน 63,468 เที่ยว 1 เมื่อพิจารณาเที่ยวบินจากประเทศต่างๆไปยังสนามบินนานาชาติของไทย พบว่า หลายสนามบินมีจำนวนเที่ยวบินเพิ่มขึ้น
เมื่อพิจารณาทิศทางจำนวนเที่ยวบินของสายการบินที่มีแผนบินมาไทยจากประเทศต่างๆ 10 อันดับแรก พบว่า เที่ยวบินจากจีนมีจำนวนสูงเป็นอันดับ 1 โดยในไตรมาส 1 ของปี 2569 จำนวนเที่ยวบินของสายการบินที่มีแผนบินมาไทยอยู่ที่ 11,330 เที่ยว แต่ยังลดลง 11% เมื่อเทียบกับในช่วงเดียวกันของปี 2568
อย่างไรก็ดี จำนวนเที่ยวบินอาจมีการปรับขึ้นตามความต้องการเดินทางท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวจีน โดยเฉพาะในช่วงวันหยุดยาวเทศกาลตรุษจีน (วันที่ 15-23 กุมภาพันธ์ 2568) ซึ่งเป็นช่วงที่ชาวจีนเดินทางท่องเที่ยวต่างประเทศจำนวนมาก หากไทยเร่งทำการตลาดและฟื้นความเชื่อมั่นในกลุ่มนักท่องเที่ยวจีน อาจทำให้จำนวนเที่ยวบินจากจีนปรับเพิ่มขึ้น
สำหรับเที่ยวบินจากอินเดียมีจำนวนเที่ยวบินสูงเป็นอันดับ 2 และเติบโตสูงถึง 23% ขณะที่จำนวนเที่ยวบินจากมาเลเซียสูงมากเป็นอันดับ 3 และโต 4% เมื่อเทียบกับในช่วงเดียวกันของปี 2568 ทั้งนี้ จำนวนเที่ยวบินอาจมีการเปลี่ยนแปลงขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย อาทิความต้องการเดินทางท่องเที่ยวจากประเทศต่างๆ มาไทย สถานการณ์การเมืองระหว่างประเทศ รวมถึงปัจจัยภายในประเทศไทย
1.4 การเปิดอาคารผู้โดยสารส่วนบุคคล (Private Jet Terminal) ที่คาดว่าจะช่วยสร้างรายได้จากค่าธรรมเนียมการขึ้นลงและจอดเครื่องบิน (Landing & Parking) ของ Private Jetให้กับธุรกิจสนามบินในระยะข้างหน้า
2.รายได้ที่ไม่เกี่ยวกับกิจการการบิน (Non-Aeronautical Revenue) โดยในปี 2569 คาดว่าจะยังไม่ฟื้นตัว เนื่องจากยังต้องติดตามประเด็นเรื่องสัมปทานพื้นที่เช่าเชิงพาณิชย์และรายได้จากค่าเช่าในท่าอากาศยานหลัก โดยก่อนหน้าทางภาครัฐได้มีการยกเลิกพื้นที่ร้านค้าปลอดภาษีขาเข้า(Duty free) ส่งผลทำให้รายได้ในส่วนนี้ลดลง อย่างไรก็ดี หลายสนามบินก็มีการปรับปรุงพื้นที่ เพื่อเพิ่มพื้นที่เช่า เช่นการขยายพื้นที่รับรองพิเศษของกลุ่มลูกค้าบัตรเครดิตของสถาบันการเงิน หรือสายการบินที่ต้องการรองรับกลุ่มลูกค้าของตนมาใช้บริการ
*ความเสี่ยงของธุรกิจสนามบินในไทย
ความเสี่ยงจากจำนวนผู้โดยสารอาจลดลงกว่าที่ประเมินซึ่งจะมีผลต่อรายได้ที่เกี่ยวกับกิจการการบิน (Aeronautical Revenue) ซึ่งมีสัดส่วนกว่า 50% ของรายได้ธุรกิจสนามบิน (ขึ้นอยู่กับขนาดและกิจการของสนามบิน) ในปี 2569 การเติบโตของภาคการท่องเที่ยวทั้งคนไทยเที่ยวในประเทศและต่างประเทศ รวมถึงตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติเที่ยวไทยมีความไม่แน่นอนสูง ทั้งประเด็นทิศทางการเติบโตของเศรษฐกิจโลกและไทยที่อาจส่งผลกระทบต่อแผนการเดินทางท่องเที่ยว ปัญหาภูมิรัฐศาสตร์การเมืองระหว่างประเทศที่ยังต้องติดตาม ที่อาจส่งผลกระทบต่อสายการบินและการเดินทาง นอกจากนี้ การแข่งขันด้านการท่องเที่ยวระหว่างประเทศสูงซึ่งจะมีผลต่อการเลือกจุดหมายปลายทางท่องเที่ยวและมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของเที่ยวบินตามความต้องการเดินทางท่องเที่ยวที่เปลี่ยนไป
สำหรับประเด็นเรื่องภาพลักษณ์ความปลอดภัยด้านการท่องเที่ยวนั้น ในช่วงที่ผ่านมา ภาครัฐได้มีการดำเนินมาตรการด้านความปลอดภัย อาทิ แอปพลิเคชัน Thailand Tourist Police ที่รองรับ 8 ภาษา การจัดทำสถิติเปรียบเทียบอาชญากรรมกับนักท่องเที่ยวทั้งในไทยและต่างประเทศ พร้อมประชาสัมพันธ์พื้นที่ปลอดภัยในแหล่งท่องเที่ยวทั่วประเทศ ซึ่งน่าจะช่วยสร้างความเชื่อมั่นด้านความปลอดภัยระหว่างการเดินทางท่องเที่ยวให้กับนักท่องเที่ยวต่างชาติ
*ธุรกิจสายการบินแข่งขันสูงอาจกระทบต่อแผนเที่ยวบินของสายการบิน
ปัจจุบันธุรกิจสายการบินมีการแข่งขันที่สูง ขณะที่ต้นทุนการทำธุรกิจสูงขึ้นทำให้ผู้ประกอบการสายการบินจะต้องปรับกลยุทธ์การดำเนินธุรกิจให้สอดคล้องกับสภาวะตลาดซึ่งมีความเสี่ยงที่สายการบินอาจมีการปรับลดเที่ยวบินการยุติเส้นทางการบิน หรือการย้ายฐานการบินซึ่งจะส่งผลกระทบต่อรายได้ของสนามบิน นอกจากนี้ยังต้องติดตามประเด็นแผนการส่งมอบเครื่องบินใหม่ของผู้ผลิตที่ล่าช้า ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อแผนการบินของธุรกิจสายการบินในปี 2569
*ต้นทุนการดำเนินงานสูงขึ้น ขณะที่รายได้ยังมีความไม่แน่นอน
ปัจจุบันสนามบินในไทยหลายแห่งยังต้องมีการปรับปรุงประสิทธิภาพในการดำเนินงานและความปลอดภัยของสนามบินให้เป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยด้านการบินสากล ซึ่งต้องใช้เงินลงทุนที่สูง เช่น แผนการขยายอาคารรองรับผู้โดยสารและการขยายรันเวย์ เพื่อลดความแออัดในสนามบินและการให้บริการ การนำระบบเทคโนโลยีเข้ามาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานและความปลอดภัย รวมไปถึงการลงทุนเรื่องสิ่งแวดล้อม หรือ Green Airport
*ความต่อเนื่องของแผนการพัฒนาสนามบินในประเทศของภาครัฐ
เป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อธุรกิจสนามบินความเสี่ยงจากความไม่แน่นอนในการดำเนินนโยบายของภาครัฐ ทำให้การพัฒนาสนามบินอาจมีความล่าช้า กระทบการวางแผนการลงทุน และการเติบโตของธุรกิจในระยะยาว
