(ชมคลิป) ฝนเป็นเหตุ !! กลุ่มวิสาหกิจฯ จ.ระนอง หันทำ “ปลาเค็มฝังทรายไร้แดด” ได้ปลาสะอาดไร้กลิ่นตุ

ปลาเค็มภูมิปัญญาการถนอมอาหาร ชาวประมงจะใช้การทำปลาเค็มด้วยการนำปลามาตากแดด จนแห้งจะช่วยทำให้สามารถเก็บปลาไว้กินนานๆ ได้ และด้วยความที่ จังหวัดระนองเป็นพื้นที่มีฝนตกติดต่อกันเป็นเวลานานหลายเดือน ทำให้การทำปลาเค็มต้องพึ่งพาแดด ไม่สามารถทำได้ ทางกลุ่มวิสาหกิจแปรรูปผลไม้และปลา จังหวัดระนอง ได้คิดค้น การทำปลาเค็มด้วยเทคนิคการฝังทราย นอกจากจะได้ปลาที่สะอาดผิวสวย ไร้เชื้อราแล้ว กลิ่นตุที่หลายคนไม่ชอบในปลาเค็ม ก็ไม่มีสำหรับปลาเค็มฝังทรายด้วย

ฝนตกหนัก ตากปลาเค็มไม่ได้
ที่มา ปลาเค็มฝังทรายไร้แดด

นางประไพพรรณ พรหมคง เจ้าของ “คุณทวดปลาเค็มฝังทรายไร้แดด” กลุ่มวิสาหกิจชุมชน อำเภอละอุ่น จังหวัดระนอง เล่าว่า เดิมกลุ่มของตนเองนำผลไม้ และอื่นๆ ในพื้นที่มาสร้างมูลค่าเพิ่มผ่านกระบวนการแปรรูปอยู่แล้ว ช่วงแรกทำผลิตภัณฑ์ผลไม้แปรรูป ส่วนการแปรรูปปลาสดในรูปแบบของปลาเค็ม ทางกลุ่มของเราเพิ่งมาทำในช่วงหลัง เพราะพื้นที่ของระนองอยู่ติดทะเล เรามีวัตถุดิบอย่างปลาสดที่หาได้ง่ายในชุมชน

สำหรับที่มาของปลาเค็มฝังทราย สืบเนื่องมาจาก จังหวัดระนอง เป็นพื้นที่ฝนตกตลอดทั้งปี อย่างที่ทราบกัน คือ ระนองเป็นจังหวัดฝน 8 แดด4 หมายถึงฝนตก 8 เดือน และ แดดแค่ 4เดือน ทำให้เป็นอุปสรรคต่อการทำปลาเค็มที่ต้องใช้แดด จึงต้องหาวิธีทำอย่างไร เพื่อจะทำปลาเค็มตากแห้งได้โดยไม่ต้องพึ่งแดด

ปลาเค็มฝังทราย กลิ่นไม่ตุ เนื้อไม่เละ ผิวสวย

ทั้งนี้ ขั้นตอนการทำปลาเค็ม ต้องใช้การตากแดดเป็นหลัก ซึ่งถ้าช่วงเวลาที่ฝนตกไม่มี แดดปลาก็จะเน่าเสียหาย ก็เลยมาค้นหาวิธีว่าจะทำอย่างไรได้บ้าง ในการทำปลาเค็มโดยไม่ใช้การตากแดด และสุดท้ายค้นพบว่าการนำปลามาฝังทรายช่วยให้สามารถทำปลาเค็มได้ ซึ่งปลาเค็มที่ได้ นั้นดีกว่าการตากแดดเสียอีก โดยปลาเค็มฝังทรายที่ได้เนื้อจะ ไม่เละ เป็นเชื้อราน้อยมาก และไม่มีกลิ่นตุ ได้ปลาเค็มกลิ่นหอมแบบที่ใครหลายคนชื่นชอบ

ทั้งนี้ ปกติปลาเค็มที่ตากแดด ถ้าตากไม่ดีปลาจะมีกลิ่นตุ และเกิดเชื้อราได้ง่าย แต่ปลาฝังทรายไม่มีกลิ่นตุ แต่ยังมีกลิ่นหอมของปลาเค็มและได้ปลาเค็มสะอาด ผิวที่สวยมีความมันไม่แห้งมาก เนื้อปลาช่วงแรกมีสีชมพู พอทิ้งเอาไว้เนื้อปลาค่อยๆ เปลี่ยนสีออกเป็นสีน้ำตาลตามธรรมชาตินำปลาเค็มออกมาขายได้

ฝังทรายแค่ 7 วัน ตากแดดต้องตากถึง 14 วัน

โดยในส่วนระยะเวลาของการฝังทราย จะขึ้นอยู่กับขนาดของปลา แต่ทั่วไปจะใช้ระยะเวลาในการฝังทรายประมาณ 5-7 วัน ซึ่งระยะเวลาตรงนี้ ลองผิดลองถูกเอาเอง ต้องดูว่าถ้าฝังนานเกินไปเนื้อจะแข็ง แต่ถ้าฝังระยะเวลาน้อยไป เนื้อนิ่ม และมีกลิ่นตุ หลังจากฝังทรายเสร็จ ก็จะต้องนำออกมาเก็บไว้ในห้องที่มีอากาศถ่ายเท อีก 2 วัน และค่อยทะยอยส่งพ่อค้าแม่ค้า ขั้นตอนนี้ ยังเป็นปลาสด ยังไม่เป็นปลาเค็ม ถ้าจะให้เป็นปลาเค็มจะต้องเก็บไว้ 2 เดือน ถึงจะเป็นปลาเค็ม ในช่วง 2 เดือนรอปลากลายเป็นปลาเค็ม ต้องคอยเช็ด เพื่อไม่ให้เกิดเชื้อรา และนำออกขายถึงผู้บริโภคได้เลย

สำหรับปลาฝังทรายจะเป็นซิกเนเจอร์ ของเราเลย เพราะจะได้ปลาเค็มที่ไม่ร้า ไม่เละ ไม่ตุมีกลิ่นหอม ลูกค้าที่เคยซื้อไป ส่วนใหญ่ชื่นชอบและกลับมาซื้ออีก ทุกปีเราจะออกร้านงานอีเวนต์ อย่างงานโอทอปเมืองทอง ปีละ 2-3 ครั้ง ลูกค้าประจำจะมาซื้อตุนเอาไว้เลยรอเรามาขายอีกครั้ง แต่ ปัจจุบันได้มีการเปิดเพจเฟสบุ๊ก ให้ลูกสาวช่วยดูแลช่องทางการขายตรงนี้ให้ ลูกค้าที่ต้องการปลาไม่อยากรอออกงานเมืองทอง ก็จะสั่งซื้อผ่านทางหน้าเพจ

ห้างดังฯ ยังติดต่อไปขาย

นอกจากนี้ ล่าสุด ทางโมเดิร์นเทรด ในเครือเดอะมอลล์ เลือกปลาเค็มของเรา เข้าไปขาย ที่เค้าเลือกเรา เพราะเห็นว่าปลาเค็มของเราหน้าตาดี ผิวสวย ซึ่งเค้าน่าจะเคยลองซื้อไปกินแล้ว ถึงได้มาติดต่อให้เรานำปลาเค็มไปวางขายในห้างของเค้า เพราะปกติห้างฯ เหล่านี้ ไม่ได้เลือกสินค้าเค้าไปวางขายได้ง่ายๆ ซึ่งเมื่อนำไปวางขายได้รับการตอบรับค่อนข้างดีมาก

ในส่วนปลาเค็มที่ทางคุณทวดปลาเค็มฝังทรายไร้แดด เลือกมาทำขายหลัก 3 อย่าง คือ ปลากุเลา ปลาอินทรี และปลาจาระเม็ด ซึ่งปลาสดมีให้เรานำมาทำปลาเค็มได้ตลอดทั้งปี แม้จะมีช่วงปิดอ่าวห้ามจับปลา 3 เดือน ก็ยังมีปลาจากน่านน้ำประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งเรือประมงไทยจะได้สัมปทาน ทำปลาในน่านอินโดฯ ในช่วงดังกล่าว เราก็เลยมีปลาที่สามารถส่งให้ลูกค้าได้ตลอดทั้งปี โดยไม่ขาด

กว่าจะได้ปลาเค็มฝังทราย ต้องเรียนรู้ด้วยตัวเอง

นางประไพพรรณ เล่าว่า ได้ทำปลาเค็มฝังทรายมาได้ ประมาณ 5 -6 ปี โดยหาวิธีการไปเรื่อย จนปัจจุบันลงตัวแล้ว ซึ่งปลาเค็มที่ได้จะเก็บไว้ที่อากาศถ่ายเทได้ โดยไม่นิยมนำปลาเค็มไปใส่ตู้เย็น เพราะเนื้อมันแห้ง ในช่วงแรกเราไม่รู้ ก็มีการนำไปแช่ตู้เย็น ตอนหลังถามคนที่ทำปลาเค็มตากแห้ง เค้าบอกว่าปลาเค็มไม่แช่ตู้เย็นกันหรอก

สำหรับชาวบ้านที่ยังใช้การตากแดด ต้องนำปลาไปตากแดดอย่างน้อยไม่ต่ำกว่า 14 แดด กว่าจะได้ปลาเค็มออกมาจำหน่าย แต่การทำปลาเค็มฝังทราย ในช่วงที่รอการจำหน่ายไม่ต้องนำไปตากแดด แต่ต้องคอยซับเช็ดเพื่อป้องกันการเกิดเชื้อรา การทำปลาเค็มฝังทรายเชื้อราอันตรายจะเกิดน้อย กว่าปลาเค็มตากแดด

รายได้ต่อปีหลักล้านบาท

ในส่วนของรายได้ จากการจำหน่ายปลาเค็มฝังทราย ในปีหนึ่งมีรายได้ประมาณ 1.2 ล้าน บาท ตอนนี้ ยอดขายเพิ่มมากขึ้น เพราะส่งขายในโมเดิร์นเทรด เดอะมอลล์ แต่รายได้หลักมาจากลูกค้าประจำ จากการออกบูทงานโอทอป ที่เมืองทองธานี โดยรายได้หลักของเรามาจากปลากุเลา กับปลาอินทรีย์

ทั้งนี้ ปลากุเลา เป็นปลาที่มีราคาสูง ส่วนใหญ่นิยมซื้อไปฝาก ซึ่งปลากุเลาเป็นปลาที่สามารถขายได้ทั้งในประเทศ และต่างประเทศ ลูกค้าต่างประเทศ เวลามาเมืองไทย ก็สั่งซื้อปลากุเลากลับไปเป็นของฝาก เพราะเป็นปลาที่หากินยาก รสชาติดี ซึ่งด้วยความที่เป็นปลารสชาติดี และหายาก คนไทยนิยมซื้อไปเป็นของฝาก มากกว่าการซื้อไว้กินเอง

Facebook : คุณทวดปลาเค็มฝังทรายไร้แดด