รถไฟฟ้าจีนขายดีจนอียูกลัว?!?

ตอนที่คิดจะเปลี่ยนรถ ไลมา สปรินจ์-แจนส์เซน เล็งวอลโว่กับนิสสันไว้ แต่วอลโว่รุ่นที่อยากได้เกินงบไปมาก ส่วนนิสสันไม่มีลูกเล่นอะไรให้ว้าว! สุดท้ายเธอตัดสินใจเลือก BYD เอสยูวีคันกะทัดรัดจากแดนมังกร

สปรินจ์-แจนส์เซน ชาวโคเปนเฮเกน เดนมาร์ก บอกว่า ด้วยราคาราว 50,000 ดอลลาร์ Atto 3 มาพร้อมออปชันโดนใจ เช่น กล้องติดรถ 360 องศา บริการชาร์จฟรีนาน 2 ปี และชุดยางพิเศษสำหรับฤดูหนาว

สามีของเธอปลื้มถึงขนาดกำลังเล็งซื้อ BYD อีกคันมาแทนสโกดาจากค่ายโฟล์คสวาเกน

“ขอโทษด้วยนะ ยุโรป แต่จีนมีข้อเสนอดีกว่า”

ข้อสรุปของสปรินจ์-แจนส์เซนตอกย้ำว่า ค่ายรถจีนกำลังทำคะแนนเพื่อเอาชนะใจผู้บริโภค ขณะเปิดฉากบุกตลาดรถยนต์ไฟฟ้ายุโรป โดยไม่หวั่นเกรงบริษัทรถเจ้าถิ่นที่มีชื่อเสียงมายาวนานในอุตสาหกรรมที่เป็นกุญแจสำคัญสำหรับการเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานสีเขียวของภูมิภาคนี้

ภัยคุกคามในการแข่งขันนี้กระตุ้นให้สหภาพยุโรป (อียู) เปิดการสอบสวนกรณีการอุดหนุนอุตสาหกรรมอีวีของทางการปักกิ่ง และตะวันตกกับจีนปีนเกลียวกันหนักขึ้นในประเด็นอุตสาหกรรมไฮเทค โดยที่จีนเป็นหนึ่งในประเทศคู่ค้าใหญ่ที่สุดของอียูและตลาดรถยนต์ใหญ่ที่สุดในโลก

มัตเทอุส ชมิดต์ นักวิเคราะห์อิสระด้านยานยนต์ ชี้ว่า จีนถูกดึงดูดเข้าสู่ยุโรปเนื่องจากภาษีศุลกากรรถยนต์นำเข้าต่ำแค่ 10% เทียบกับ 27.5% ในอเมริกา นอกจากนั้นยุโรปยังเป็นตลาดแบตเตอรี่อีวีใหญ่อันดับ 2 ของโลกรองจากจีน

ผู้ซื้อรถในยุโรปที่ตระหนักถึงปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและกำลังเผชิญค่าครองชีพที่พุ่งขึ้น พากันคลั่งไคล้อีวีจีนที่ราคาจับต้องได้ แถมมาพร้อมฟีเจอร์น่าประทับใจและดีไซน์ดีงาม ความกังวลเกี่ยวกับภัยคุกคามต่อผู้ผลิตและการจ้างงานในท้องถิ่นไม่ใช่เรื่องใหญ่สำหรับลูกค้าเหล่านี้ เช่นเดียวกับประเด็นภูมิรัฐศาสตร์

ตัวอย่างเช่น จอห์น เคิร์กวูด ชาวอังกฤษวัยเกษียณ ที่เมื่อปีที่แล้วเปลี่ยนจากโฟล์คสวาเกนพาสสาท มาขับสเตชันวากอน MG5 เพราะราคาที่ 36,000 ดอลลาร์ ถูกกว่าคู่แข่งที่ราคาใกล้เคียงที่สุดคือเกียของเกาหลีใต้หลายพันดอลลาร์ อีกทั้งสวยถูกใจ คุณภาพดี เงียบ และวิ่งเร็วมาก แม้เขายอมรับว่า กังวลนิดหน่อยที่ MG เป็นของบริษัทจีนก็ตาม

ทั้งนี้ MG ซึ่งเป็นของ SAIC Motor ค่ายรถใหญ่ที่สุดในจีน เป็นผู้ผลิตอีวีรายใหญ่สุดในยุโรป ส่วน BYD ที่มีวอร์เรน บัฟเฟตต์ นักลงทุนระดับมหาเศรษฐีให้การสนับสนุน กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ยังมีจีลี่ที่เป็นเจ้าของวอลโว่แห่งสวีเดน, โพลสตาร์, ลิงก์ แอนด์ โค. และโลตัส

ค่ายรถไฟฟ้าจีนยังรวมถึงสตาร์ทอัพอย่างนีโอและเสี่ยวเผิง

บริษัทเหล่านี้ครองยอดขายรวมกันเพียงเสี้ยวเล็กๆ จากยอดขายรถทั้งหมดปีละ 9.2 ล้านคันในยุโรป แต่กำลังเพิ่มส่วนแบ่งในตลาดอีวีขนาดเล็กอย่างน่าทึ่ง

บริษัทจีนครองส่วนแบ่งตลาดรถในยุโรปตะวันตกแค่ 3% แต่สำหรับตลาดอีวีตัวเลขอยู่ที่ 8.4% เพิ่มจาก 6.2% เมื่อปีที่แล้ว และเกือบ 0% ในปี 2019 ทั้งนี้ จากข้อมูลของชมิดต์

ปรากฏการณ์ดังกล่าวสร้างความหวาดหวั่นเกี่ยวกับการรักษาขีดความสามารถในการแข่งขันในช่วงเปลี่ยนผ่านจากเชื้อเพลิงฟอสซิลสู่ไฟฟ้าของอุตสาหกรรมยานยนต์ยุโรปที่มีฝรั่งเศสและเยอรมนีเป็นฮับใหญ่ ว่าจ้างพนักงานหลายล้านคน

เออร์ซูลา ฟอน เดอร์ เลเยน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป ระบุว่า อีวีจีนกำลังท่วมตลาดโลก เนื่องจากราคาที่ถูกเกินจริงเพราะได้รับการอุดหนุนจากรัฐบาล

เดือนนี้คณะกรรมาธิการยุโรปได้เปิดสอบสวนอย่างเป็นทางการครอบคลุมอีวีที่ส่งออกจากจีนทั้งหมด โดยระบุว่า อาจใช้เวลา 13 เดือนและจบลงด้วยการกำหนดภาษีนำเข้า

ด้านปักกิ่งไม่พอใจอย่างมากและประกาศปกป้องสิทธิ์ของบริษัทจีนเต็มที่

กระทรวงพาณิชย์จีนแถลงว่า การสอบสวนของอียูอยู่บนพื้นฐานของสมมติฐานส่วนตัว ไม่มีหลักฐานเพียงพอ และขัดแย้งกับกฎขององค์การการค้าโลก

สถานการณ์ยิ่งซับซ้อนไปกันใหญ่จากการที่บริษัทรถระดับโลกเข้าไปตั้งโรงงานผลิตในจีนและส่งออกไปยังยุโรป ซึ่งรวมถึง iX3 ของบีเอ็มดับเบิลยูที่ผลิตจากโรงงานในเมืองเสิ่นหยาง และโมเดล 3 ของเทสลาจากโรงงานในเซี่ยงไฮ้ เท่ากับว่า อีวีทุก 1 ใน 5 คันที่ขายในยุโรปเป็นรถที่นำเข้าจากจีน

อเล็กซานเดอร์ โคลเซ รองประธานปฏิบัติการในต่างประเทศของไอเวย์ส สตาร์ทอัพรถไฟฟ้าจากเซี่ยงไฮ้ที่นำโดยอดีตประธานฝ่ายขายในจีนของวอลโว่ โต้ข้อกล่าวหาของยุโรปโดยยืนยันว่า บริษัทไม่ได้รับเงินอุดหนุนจากรัฐบาลจีน แต่ได้รับการอุดหนุนบางอย่างจากบางประเทศ ซึ่งว่าไปแล้วก็เป็นเรื่องปกติในยุโรป

โคลเซสำทับว่า อียูควรสนใจการปรับเปลี่ยนสู่อนาคตเพื่อสิ่งแวดล้อมแทนที่จะมากีดกันการแข่งขัน

ขณะเดียวกัน ชมิดต์อธิบายว่า เหตุผลหนึ่งที่ทำให้บริษัทจีนสามารถนำเสนอรถคุณภาพในราคาจับต้องได้มาจากกฎในการเข้าสู่ตลาดจีนที่กำหนดให้บริษัทรถระดับโลกต้องร่วมมือกับบริษัทท้องถิ่น ซึ่งเท่ากับเป็นการแบ่งปันโนว์ฮาวในการผลิตรถให้บริษัทจีน แต่ปัญหาก็คือดูเหมือนตอนนี้ค่ายรถจีนทำได้ดีกว่าเจ้าของโนว์ฮาวดั้งเดิม

นอกจากนั้นยังเป็นเพราะมอเตอร์ที่ใช้พลังงานจากแบตเตอรี่มีความซับซ้อนในการผลิตน้อยกว่าและใช้แรงงานน้อยกว่าเครื่องยนต์สันดาป ซึ่งเป็นปัญหาสำหรับแบรนด์ยุโรปที่มีแรงงานจำนวนมากและต้องใช้เวลาปรับการดำเนินงานนานเป็นปี

ขณะเดียวกัน บริษัทอีวีจีนพยายามอย่างหนักในการสร้างความโดดเด่นในสนามที่มีผู้เล่นเบียดเสียดกันอยู่มากมาย

ตัวอย่างเช่น ออราของเกรท วอลล์ มอเตอร์ ที่ออกแบบมาเพื่อรองรับขนาดสรีระและความต้องการประจำวันของผู้หญิงโดยเฉพาะ

ด้วยไฟหน้ารูปทรงตาแมว เครื่องหมายตกใจบนฝากระโปรง และราคา 38,600 ดอลลาร์ ทำให้จัสติน นิโคลส์ นักเขียนบทภาพยนตร์ ตัดสินใจซื้อออรา ฟังกี้ แคต หรือออรา กู๊ด แคทในบ้านเรา ให้ภรรยา

เขาบอกว่า ออราทั้งเท่ ไฮเทค ขับง่าย ให้ความรู้สึกเหมือนเป็นรถหรู ไม่ใช่รถเล็ก อีกทั้งยังแตกต่างจากโฟล์คสวาเกน เปอโยต์ และบีเอ็มดับเบิลยูที่เห็นอยู่เกลื่อนกลาดบนถนนในอังกฤษ