กรมรางสรุปแผน M-MAP 2 ศึกษารถไฟฟ้าสายหลักและรอง ฉบับใหม่ รวม 33 เส้นทาง จัด 4 กลุ่มเร่งพัฒนาตามลำดับความสำคัญและความพร้อม ดันสายสีแดง และสีน้ำตาล และเพิ่มเส้นทางใหม่ทั้งส่วนต่อขยายและฟีดเดอร์ที่มีศักยภาพ
วันที่ 24 ก.ค. 2566 นายพิเชฐ คุณาธรรมรักษ์ อธิบดีกรมการขนส่งทางราง (ขร.) เป็นประธานเปิดการประชุมสัมมนา เพื่อประชาสัมพันธ์และการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน ครั้งที่ 4 “โครงการศึกษาเพื่อพัฒนาแบบจำลองการคาดการณ์ความต้องการเดินทางด้วยระบบราง และการพัฒนาโครงข่ายระบบขนส่งมวลชนทางรางในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล (พื้นที่ต่อเนื่อง) ระยะที่ 2” หรือ M-MAP 2 เพื่อนำเสนอสรุปผลการดำเนินงาน M-MAP 2 และการพัฒนาแบบจำลองการคาดการณ์ความต้องการเดินทางด้วยระบบราง โดยจัดงานสัมมนาเป็นเวลา 3 วัน ระหว่างวันที่ 24-26 กรกฎาคม 2566 เป็นการสัมมนาในรูปแบบ onsite และผ่านระบบประชุมออนไลน์
นายพิเชฐ คุณาธรรมรักษ์ กล่าวว่า ที่ผ่านมา ขร.ได้ดำเนินการจัดทำแบบจำลองการคาดการณ์ความต้องการเดินทางด้วยระบบราง หรือ Railway Demand Forecast Model แล้วเสร็จ เพื่อเป็นเครื่องมือในการวิเคราะห์แนวเส้นทางและความต้องการในการเดินทาง ซึ่งนำมาสู่ช่วงของการพัฒนาแผนแม่บทรถไฟฟ้าในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล ฉบับใหม่ หรือ M-MAP 2 โดยได้ดำเนินการศึกษาแนวเส้นทางโครงข่ายรถไฟฟ้า ทั้งจากการทบทวนแผน M-MAP เดิม แผน M-MAP 2 Blueprint ซึ่งทาง JICA เคยศึกษาไว้ ร่วมกับข้อเสนอแนะจากหน่วยงานและประชาชนในเขตจังหวัดปริมณฑลที่ไปรับฟังความคิดเห็นมา และที่ปรึกษานำเสนอเพิ่มเติมเพื่อตอบโจทย์นโยบายการพัฒนา
ทำให้ได้แนวเส้นทางระบบรางที่เป็นไปได้ทั้งหมด (Project Long List) โดยนำมาคัดกรอง ทั้งด้านกายภาพและจำนวนผู้โดยสาร เพื่อให้ได้แนวเส้นทางระบบรางที่เลือก (Project Short List) นำมาจัดลำดับความสำคัญและทำแผนการพัฒนาต่อไป ซึ่งนอกจากคณะผู้ศึกษาซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญจากฝั่งไทยแล้ว ยังมีผู้เชี่ยวชาญจากญี่ปุ่นมาถ่ายทอดประสบการณ์การพัฒนาระบบรถไฟฟ้าของประเทศญี่ปุ่น
จากการศึกษาโครงการได้สรุปแผนการพัฒนา M-MAP 2 มีแนวเส้นทางระบบรางที่เป็นไปได้ทั้งหมด (Project Long List) มีทั้งสิ้น 33 เส้นทาง แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ดังนี้
1. เส้นทาง M-MAP 1 ที่ยังไม่ดำเนินการมีจำนวน 8 เส้นทาง (M) 2. เส้นทางใหม่จำนวน 14 เส้นทาง (N) 3. เสนอต่อขยาย จำนวน 11 เส้นทาง (E)
มีการจัดลำดับความสำคัญแผนการพัฒนา M-MAP 2 สามารถแบ่งเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่
กลุ่ม A1 คือ เส้นทางที่มีความจำเป็น / มีความพร้อม “ดำเนินการทันที” จำนวน 4 เส้นทาง ได้แก่ 1. รถไฟฟ้าสายสีแดง รังสิต-ธรรมศาสตร์ (Commuter) 2. รถไฟฟ้าสายสีแดง ตลิ่งชัน-ศาลายา (Commuter) 3. รถไฟฟ้าสายสีแดง ตลิ่งชัน-ศิริราช (Commuter) 4. รถไฟฟ้าสายสีน้ำตาล แคราย-บึงกุ่ม (Light Rail)
กลุ่ม A2 คือ เส้นทางที่มีความจำเป็น / แต่ต้องเตรียมความพร้อมก่อน คาดว่าดำเนินการภายในปี พ.ศ. 2572 จำนวน 6 เส้นทาง ได้แก่ 1. รถไฟฟ้าสายสีแดง บางซื่อ-หัวลำโพง (Commuter) 2. รถไฟฟ้าสายสีเขียว สนามกีฬาแห่งชาติ-ยศเส (Heavy Rail) 3. รถไฟฟ้าสายสีเขียว บางหว้า-ตลิ่งชัน (Heavy Rail) 4. รถไฟฟ้าสายสีแดง วงเวียนใหญ่-บางบอน (Commuter) 5. รถไฟฟ้าสายสีเงิน บางนา-สุวรรณภูมิ (Light Rail) 6. รถไฟฟ้าสายสีเทา วัชรพล-ทองหล่อ (Light Rail)
กลุ่ม B คือ เส้นทางมีศักยภาพ เนื่องจากผ่านการศึกษาความคุ้มค่าในโครงการ M-MAP 1 หรือเป็นเส้นทางใหม่ที่มีปริมาณผู้โดยสารถึงเกณฑ์ที่จะพัฒนาเป็นระบบรถไฟฟ้าได้ จำนวน 9 เส้นทาง ได้แก่ 1. รถไฟฟ้าสายสีฟ้า พระโขนง-ท่าพระ (Light Rail) 2. รถไฟฟ้าสายสีฟ้า สาทร-ดินแดง (Light Rail) 3. รถไฟฟ้าสายสีเทา วัชรพล-ลำลูกกา
(Light Rail) 4. รถไฟฟ้าสายสีเขียว คูคต-วงแหวนรอบนอก (Heavy Rail) 5. รถไฟฟ้าสายสีเขียว ตลิ่งชัน-รัตนาธิเบศร์ (Heavy Rail) 6. รถไฟฟ้าสายสีเขียว สมุทรปราการ-บางปู (Heavy Rail) 7. รถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน บางแค-พุทธมณฑล สาย 4 (Heavy Rail) 8. รถไฟฟ้าสายสีแดง บางบอน-มหาชัย-ปากท่อ (Commuter) B-9) รถไฟฟ้าสายสีแดง หัวลำโพง-วงเวียนใหญ่ (Commuter)
กลุ่ม C คือ เส้นทาง Feeder ดำเนินการเป็นระบบ Tram ล้อยาง, รถเมล์ไฟฟ้า จำนวน 26 เส้นทาง ได้แก่ 1. เส้นทาง ลาดพร้าว-รัชโยธิน-ท่าน้ำนนท์ 2. เส้นทาง ดอนเมือง-ศรีสมาน 3. เส้นทาง ศาลายา-มหาชัย 4. เส้นทาง ศรีนครินทร์-บางบ่อ 5.) เส้นทาง คลอง 6-องค์รักษ์ 6. เส้นทาง รัตนาธิเบศร์-แยกปากเกร็ด 7. เส้นทาง คลองสาน-ศิริราช 8.) เส้นทาง บางซื่อ-พระราม 3
9. เส้นทางราชพฤกษ์-แคราย 10. เส้นทาง พระโขนง-ศรีนครินทร์ 11. เส้นทางบางซื่อ-ปทุมธานี 12. เส้นทางเมืองทอง-ปทุมธานี 13. เส้นทางบางแค-สำโรง 14. เส้นทางแพรกษา-ตำหรุ 15. เส้นทาง ธรรมศาสตร์-นวนคร 16. เส้นทางบางนา-ช่องนนทรี 17. เส้นทางสุวรรณภูมิ-บางบ่อ 18. เส้นทางบรมราชชนนี-ดินแดง-หลักสี่ 19. เส้นทางธัญบุรี-ธรรมศาสตร์ 20. เส้นทางคลอง 3-คูคต
21. เส้นทางมีนบุรี-สุวรรณภูมิ-แพรกษา-สุขุมวิท 22. เส้นทางเทพารักษ์-สมุทรปราการ 23. เส้นทางบางใหญ่-บางบัวทอง 24. เส้นทางบางปู-จักรีนฤบดินทร์ 25. เส้นทางครุใน-สมุทรปราการ 26. เส้นทางปทุมธานี-ธัญบุรี
ทั้งนี้ ตลอดระยะเวลาการสัมมนาที่ผ่านมาจะมีการเปิดเวทีให้ผู้ร่วมสัมมนาได้สอบถามและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นทั้งแบบ onsite และผ่านระบบประชุมออนไลน์ และจะนำข้อมูลที่ได้มาพัฒนาแผนแม่บทรถไฟฟ้าฉบับใหม่ให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ซึ่งกรมการขนส่งทางรางเชื่อมั่นว่าโครงการนี้จะเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการขับเคลื่อนการพัฒนาระบบรถไฟฟ้าในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑลให้เกิดผลสัมฤทธิ์อย่างเป็นรูปธรรม เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ ยกระดับคุณภาพชีวิตของพี่น้องประชาชน และแก้ปัญหาจราจรได้อย่างยั่งยืน
