กาลเวลาแปรเปลี่ยนทุกอย่างย่อมพัฒนาตามไปด้วย ดังนั้นต้องยอมรับว่ายุคนี้สมัยนี้ "เทคโนโลยี" มีความหมายสำหรับทุกสิ่งทุกอย่าง ไม่เว้นแม้แต่กีฬายอดนิยมอันดับหนึ่งของโลกอย่าง "ฟุตบอล"
สมัยก่อนการจะซื้อนักฟุตบอลเข้าทีมสักคนสองคน มักจะใช้เวลาในการดูฟอร์มหรือ Scout กันนานพอสมควรบ้างดูจากคลิปวิดีโอ บ้างต้องส่งคนไปดูถึงขอบสนาม ก่อนที่กุนซือจะตัดสินใจดึงเข้าทีม ซึ่งแน่นอนว่าวิธีนี้เหมือนซื้อหวยตาดีได้ตาร้ายเสียเสี่ยงพอสมควรหากเป็นนักเตะโนเนมก็พร้อมแจ้งดับทันที
แต่ปัจจุบันไม่จำเป็นที่จะต้องมานั่งดูวิดีโอนักเตะคนเดียวตลอดทั้ง 90 นาทีอีกต่อไปแล้ว หลายๆ ทีมเลือกที่จะใช้ AI (Artificial Intelligence) หรือ "ปัญญาประดิษฐ์" แต่เอาให้เจาะลึกกว่านั้นคือโปรแกรมช่วยวิเคราะห์ตัวนักเตะนั่นเอง
โปรแกรมเหล่านี้สามารถวิเคราะห์ฟอร์มการเล่นของนักฟุตบอลได้อย่างแม่นยำ ว่ากันตามตรงแม่นยำกว่าการที่ส่งคนไปนั่ง Scout ดูฟอร์มริมขอบสนามด้วยซ้ำไป เพราะโปรแกรมพวกนี้สามารถลงรายละเอียดปลีกย่อยได้ดีเลยทีเดียว
ถ้าอยากรู้ว่าแข้งคนนี้อัตราการหายใจต่อการลงเล่น 1 เกม เท่ากับเท่าไหร่, วิ่งไปทั้งหมดกี่กิโลเมตร, เป็นคนที่ชอบวิ่งไล่บอล หรือชอบเดิน, ชอบจ่ายหรือชอบเลี้ยง, เปิดบอลได้แม่นยำกี่เปอร์เซนต์ ฯลฯ โปรแกรมเหล่านี้เพียงแค่ระบุพิกัดและตั้งกล้องจับภาพนักฟุตบอลเอาไว้ ก็สามารถประมวลผลออกมาได้ โดยใช้เวลาเพียงไม่กี่นาที
หรือบางเจ้าผลิตออกมาเป็นเสื้อชนิดพิเศษที่เอาไว้สวมใส่ และสามารถวิเคราะห์การเต้นของหัวใจ เพื่อนำไปใช้ประกอบในการวัดสภาพความฟิตซึ่งสามารถใส่ได้ทั้งตอนซ้อม และตอนลงแข่งขันจริง ก่อนที่จะส่งให้ทีมแพทย์ต่อไป
เมื่อเป็นเช่นนี้ก็สามารถลดงานของทีม Scout ไปได้พอสมควร แต่ก็ใช่ว่าทีมงานสเก๊าต์จะไม่สำคัญ เพราะการสเก๊าต์ด้วยคน ก็สามารถเก็บรายละเอียดได้อีกหลายอย่างในกรณีที่ AI ไม่สามารถเก็บได้ครบ อย่างเช่น พฤติกรรมต่างๆ ทั้งการเข้าสกัดรุนแรงและเล่นตุกติก
เห็นชัดๆ ก็มีหลายค่ายดังอย่าง ProZone, STATS หรือ InStat ที่หลายๆทีมเลือกที่จะใช้บริการ ว่ากันว่ามีการเก็บสถิติที่ค่อนข้างละเอียดมากที่สุด และใช้งานค่อนข้างง่าย ไม่ยุ่งยากซับซ้อน
ย้อนไปฟุตบอลโลก 2018 ที่ประเทศรัสเซีย บริษัท STATS ผู้ให้บริการด้านการเก็บข้อมูลและประมวลผลข้อมูลกีฬาของสหรัฐอเมริกา ออกมาเผยว่าทีมชาติโครเอเชีย เป็นผู้ใช้บริการบริษัทของตนเพียงรายเดียวในเวิลด์ คัพ ที่ผ่านมา
ทาง STATS เผยว่า โครเอเชีย ติดต่อขอใช้บริการ STATS Edge แพลตฟอร์มที่สร้างขึ้นมาเพื่อประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูลของทีมคู่แข่งก่อนลงเล่นในแต่ละเกม เพื่อให้พวกเขาได้ข้อมูลเชิงลึก เป็นประโยชน์ต่อการแข่งขัน สุดท้าย "ทีมตราหมากรุก" ก็คว้ารองแชมป์โลกมาครองแบบพลิกความคาดหมาย
ในประเทศไทยก็มีการใช้บริการ AI เข้ามาช่วยในวงการฟุตบอลเช่นกัน หากย้อนไปเมื่อ 5-6 ปีก่อน เทคโนโลยีเหล่านี้เพิ่งเข้ามาในประเทศไทยใหม่ๆ InStat ถือเป็นเจ้าแรกๆ ที่เปิดตลาดในแดนสยาม ซึ่งเจ้านี้ถือเป็นเจ้าที่ยอดนิยมในหลายๆสโมสรทั่วโลก เช่น บาร์เซโลน่า, ปารีส แซงต์ แชร์กแมง เป็นต้น กุนซือในเวทีไทยลีกเลือกที่จะใช้บริการของ InStat ที่สามารถวิเคราะห์รายละเอียดต่างๆของคู่แข่ง มีบอกความสามารถของนักเตะคู่แข่งอย่างละเอียด ไม่ว่าจะเป็นเปอร์เซนต์การครองบอล, เปอร์เซนต์จ่ายบอลสำเร็จ-ล้มเหลว, จ่ายบอลเข้าเขตโทษกี่ครั้ง, ยิงบ่อยแค่ไหน และอีกมากมาย
ทีมฟุตบอลทีมชาติไทย ก็เริ่มต้นใช้การวิเคราะห์ด้วย AI เช่นเดียวกัน ปัจจุบันทีมงานด้านเทคนิคของส.กีฬาฟุตบอล ก็เลือกที่จะใช้หลากหลายโปรแกรมในการช่วยวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆของนักเตะทีมตัวเอง และนักเตะทีมคู่แข่ง ไม่ว่าจะเป็นการวิเคราะห์เกมจาก ProZone, Wyscout หรือเจาะลึกตัวผู้เล่นที่ใช้ InStat
ในส่วนของ "ProZone" เริ่มได้รับความนิยมในสโมสรระดับไทยพรีเมียร์ลีกเมื่อหลายปีที่ผ่านมาโดยมีทีมอย่าง เอสซีจี เมืองทอง ยูไนเต็ด, บางกอกกล๊าส เอฟซี, แบงค็อก ยูไนเต็ด และราชบุรี มิตรผล เอฟซี รวมทั้งทีมชาติไทยที่นำไปใช้วิเคราะห์รูปแบบแทคติคการเล่นซึ่งถือเป็นเรื่องใหม่ของไทย อย่างไรก็ตามโปรแกรมนี้เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยสโมสรระดับโลกอย่าง บาร์เซโลนา, เรอัล มาดริด, แมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด หรือบาเยิร์น มิวนิค ประสบความสำเร็จมาช้านานแล้ว
ที่กล่าวมาทั้งหมดนั้นจะเห็นได้ชัดว่าทุกวันนี้ AI มีความสำคัญมากแค่ไหนกับวงการฟุตบอล สิ่งเหล่านี้เข้ามาช่วยทีม Scout ให้ทำงานกันง่ายยิ่งขึ้น และทำให้ได้ข้อมูลที่รวดเร็ว แม่นยำกว่าเดิมไม่ใช่น้อย
การจะซื้อนักเตะคนใหม่มาร่วมทีมก็คงไม่ใช่ปัญหาในการลองผิดลองถูกอีกต่อไป เมื่อทุกวันนี้สามารถใช้บริการปัญญาประดิษฐ์กันทั่วทุกมุมโลก เป็นการลดความเสี่ยงในการคว้าแข้งใหม่มาร่วมทีมได้เป็นอย่างดี ความผิดพลาดก็จะน้อยลงด้วย
เหนืออื่นใดเมื่อได้ข้อมูลทุกอย่างมาประกอบสุดท้ายคนก็ต้องเป็นผู้ตัดสินใจขั้นท้ายที่สุดว่าจะซื้อนักเตะคนนี้เข้าสู่ทีมหรือไม่ บางทีมให้สิทธิ์ขาดกุนซือเป็นคนเคาะสุดท้ายว่าจะเอาหรือไม่เอา แต่บางทีมก็มีบอร์ดบริหารถึง 4 คนช่วยในการลงคะแนนโหวต ส่วนหนึ่งก็เพราะปัจจุบันราคานักเตะแต่ละคนไม่ใช่น้อยๆ ดังนั้นต้องวิเคราะห์แบบถี่ถ้วนยิ่งขึ้นไปอีกเพื่อลดความเสี่ยง
เมื่อปัจจุบันนักฟุตบอลถูกจับตามองทั้งสายตามนุษย์ และสายตา AI การจะมานั่งโกหกเรื่องสถิติต่างๆแบบเมื่อก่อนคงเป็นไปได้ยาก ดังนั้นฝีเท้าเท่านั้นที่จะพิสูจน์ว่าคุณเจ๋งแค่ไหน
